Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

taedae N F

  • 1 taeda

        taeda ae, f    a resinous pine-tree, pitch-pine: Ceu flamma per taedas equitavit, H.—Resinous wood, pine wood, pitch-pine: cupae taedā ac pice refertae, Cs.: pyrā Erectā taedis atque ilice sectā, V.—Burning pine wood, a pine-brand, torch: Furiarum taedae ardentes: fumida, V.: taedā lucebis in illā, i. e. amid the fagots, Iu.: taedas Hymenaeus Amorque Praecutiunt, O.—Poet., a nuptial torch, wedding: nec coniugis umquam Praetendi taedas, V.: pudica, O.: me non aliae poterunt conrumpere taedae, i. e. loves, Pr.—A pine board, plank: latissima, Iu.
    * * *

    Latin-English dictionary > taeda

  • 2 taeda

    taeda ( tēda), ae ( gen. taedaï, Lucr. 6, 897), f. [etym. dub.; cf. taedet], a resinous species of pine-tree, the pitch-pine tree (syn. fax): Pinus combra, Linn.
    I.
    Lit., Plin. 16, 10, 19, § 44; 16, 11, 21, § 52; 37, 3, 11, § 43;

    35, 6, 25, § 41: ceu flamma per taedas equitavit,

    Hor. C. 4, 4, 43. —
    II.
    Transf.
    A.
    Resinous fir or pine wood, pitch-pine:

    cupas taedā ac pice refertas incendunt,

    Caes. B. C. 2, 11; 3, 101:

    pyrā erectā taedis atque ilice sectā,

    Verg. A. 4, 505:

    schedias taedā comburere,

    Vitr. 7, 10.—
    2.
    A pitchpine torch, a torch: circumstant cum ardentibus taedis, Enn. ap. Cic. Ac. 2, 28, 89 (Trag. v. 51 Vahl.); cf.:

    taedae ardentes Furiarum,

    Cic. Pis. 20, 46; id. Rosc. Am. 24, 67:

    Ceres dicitur inflammasse taedas eis ignibus, etc.,

    id. Verr. 2, 4, 48, § 106; cf. Ov. F. 4, 494:

    accensis currere taedis,

    Prop. 2, 32, 9:

    taedas Hymenaeus Amorque Praecutiunt,

    Ov. M. 4, 758; so of a nuptial torch, id. H. 4, 121; Verg. A. 4, 18 al.; hence, poet., a wedding, marriage, id. ib. 4, 339; 7, 388; 9, 76; Ov. M. 9, 721; 9, 768; 4, 326; 14, 677;

    15, 826: copulari taedis,

    Sen. Herc. Fur. 493:

    jungere taedas,

    Stat. S. 3, 4, 53:

    teque mihi taeda pudica dedit,

    Ov. H. 6, 134:

    sacra conubia fallere taedae,

    Mart. 6, 2, 1; and for love, in gen., Prop. 1, 8, 21: taedaeque ad funera versae, torches reversed, in sign of mourning, Sil. 2, 184; 13, 547.—As an instrument of torture:

    verbera, carnifices, robur, pix, lamina, taedae,

    Lucr. 3, 1017; Juv. 1, 155. —
    3.
    A pine board, a sawn plank:

    dolato confisus ligno, digitis a morte remotus Quattuor, aut septem, si sit latissima taeda,

    Juv. 12, 59. —
    * B.
    A small piece of pork or fat, used for religious purposes, Arn. 7, 230.

    Lewis & Short latin dictionary > taeda

  • 3 cērātus

        cērātus adj.    [cera], covered with wax, waxed: tabellae: pennae, cemented with wax, H.: taedae, of wax, O.
    * * *
    cerata, ceratum ADJ
    waxed, wax, of wax, wax colored; coated/fastened/caulked with wax; pliant, soft

    Latin-English dictionary > cērātus

  • 4 coëō

        coëō īvī or iī, itus, īre    [com- + eo], to go together, come together, meet, assemble, collect: in Piraeo, T.: matronae ad Venturiam frequentes coëunt, L.: quo populus coibat, H.: certis diebus (ad concilium), Ta.: milia crabronum, O.: populi legationibus coëunt, by their representatives, Ta.— To come together in battle, meet, encounter: inter se, V.: agmina, Cu.: cetera turba coit, joins in the attack, O.—To come together, be united, gather, unite, combine: coëundi in unum spatium, L.: manus coit omnis in unum, V.: qui unā coierunt, Cs.: ut coëat par Iungaturque pari, H.: amnes in artius coëunt, Cu.: membra, O.: coit formidine sanguis, congeals, V.: digiti coëunt, grow together, O.: volnera coiere mea, have closed, Pr.: Inter se capita (arcūs), V.: ut placidis coëant immitia, H.: memini nobis verba coisse, to have been exchanged, Pr.—Fig., to unite, join together, assimilate, combine, agree, ally oneself, conspire: cum hoc: principes tum unā coierunt, Cs.: in foedera dextrae, V.—Of a marriage contract: taedae quoque iure coissent, O.: conubio, nuptiis, Cu.: cum captivā, Cu.: Hac gener atque socer coëant mercede suorum, i. e. in the marriage, V.—With societatem, to enter into partnership, make a compact, become an ally, associate, form a league: societatem laboris: cum Caesare societatem: cum Lacedaemoniis, N.: societatem sceleris: ad eam rem societas coitur.
    * * *
    coire, coivi(ii), coitus V
    fit together; have sexual intercourse; collect/gather (fluid); meet; rally; enter agreement; unite/assemble/conspire; come/go together; mend/knit (wound)

    Latin-English dictionary > coëō

  • 5 furiālis

        furiālis e, adj.    [furia], of the Furies, like the Furies, furious, raging, dreadful, fearful: taedae: Alecto furialia membra Exuit, V.: caput Cerberi, H.: arma, i. e. of the Bacchantes, O.: vox: carmen, L.: caedes, O.: vestis, driving mad, C. poët.
    * * *
    furialis, furiale ADJ
    frenzied, mad; avenging

    Latin-English dictionary > furiālis

  • 6 īn-sistō

        īn-sistō stitī, —, ere,    to set foot, take a stand, stand on, step on, tread on: firmiter, hold their ground, Cs.: ut proximi iacentibus insisterent, stepped upon, Cs.: vestigiis abeuntium, L.: huic (saxo) institerat frustra, O.: clamoso circo, occupy a place in, Iu.: insistebat in manu Cereris dextrā simulacrum: cingulus australis, in quo qui insistunt: digitis, on tiptoe, O.: limen, step upon, V.: vestigia plantis Institerat, V.: cineres, H.—To make a stand, halt, pause, stop, stand still: stellarum motūs insistunt: ut aut citius insistendum sit, aut longius procedendum: ille non poterit eodem modo insistere? hesitate: insistit, secum<*> que corde volutat, V.—To enter on, pursue, follow: quam insistam viam, T.: quā quaerere insistam viam? where shall I go to find<*> (him)? T.: iter, quod insistis, approbo, L.—To follow, pursue, press on: acrius hostis institit, N.: fugientibus, L.— Fig., to follow, pursue: viam domandi, V.: rationem pugnae, plan, Cs.: vestigiis laudum suarum, L.—To follow up, pursue, persist, insist, press vigorously, apply oneself, be busy about: sic institit ore, V.: importune: ad spolia legenda, L.: munus: viventi, H.: obsidioni, Cu.: orare dictatorem, ut, etc., L.: flagitare senatus institit Cornutum, ut, etc.: Iulium tueri, N.—To press upon, urge: dilataque tempora taedae Institerant, were at hand, O.: id bellum ipsis institit moenibus, was at, L.: singulis, dwell upon.

    Latin-English dictionary > īn-sistō

  • 7 castus

    1.
    castus, a, um, adj. [i. e. cas-tus, partic., kindr. to Sanscr. çludh, to cleanse; Gr. kath-aros; Germ. keusch, heiter; cf. the opp. in-ces-tus, impure, Bopp, Gloss. 351, 6; Pott. 1, 252].
    I.
    In gen., morally pure, unpolluted, spotless, guiltless, = purus, integer (gen. in respect to the person himself, while candidus signifies pure, just, in respect to other men; v. Doed. Syn. p. 196 sq.;

    class. in prose and poetry): castus animus purusque,

    Cic. Div. 1, 53, 121; cf.:

    vita purissima et castissima,

    id. Rosc. Com. 6, 17; and:

    quis hoc adulescente castior? quis modestior? quis autem illo qui maledicit impurior?

    id. Phil. 3, 6, 15:

    perjurum castus (fraudasse dicatur),

    id. Rosc. Com. 7, 21:

    castissimum quoque hominem ad peccandum potuisse impellere,

    id. Inv. 2, 11, 36:

    nulli fas casto sceleratum insistere limen,

    Verg. A. 6, 563:

    populus Et frugi castusque verecundusque,

    Hor. A. P. 207:

    qui (animi) se integros castosque servavissent,

    Cic. Tusc. 1, 30, 72; cf. id. Font. 10, 22; id. Cael. 18, 42:

    M. Crassi castissima domus,

    id. ib. 4, 9:

    signa,

    signs, indications of innocence, Ov. M. 7, 725:

    fides,

    inviolable, Sil. 13, 285:

    Saguntum,

    id. 3, 1.—With ab:

    decet nos esse a culpā castos,

    Plaut. Poen. 5, 4, 23; so,

    res familiaris casta a cruore civili,

    Cic. Phil. 13, 4, 8.—
    II.
    In respect to particular virtues.
    A.
    Most freq., esp. in poetry, in regard to sexual morality, pure, chaste, unpolluted, virtuous, continent:

    Latona,

    Enn. Trag. 424 Vahl.; cf.

    Minerva,

    Hor. C. 3, 3, 23; Cat. 16, 5; 62, 23; Tib. 1, 3, 83; Ov. M. 2, 544; 2, 711:

    hostia = Iphigenia,

    Lucr. 1, 98:

    Bellerophon,

    Hor. C. 3, 7, 15:

    matres,

    Verg. A. 8, 665:

    maritae,

    Ov. F. 2, 139.— With ab:

    castus ab rebus venereis,

    Col. 9, 14, 3.—Of inanimate things:

    lectulus,

    Cat. 64, 87:

    cubile,

    id. 66, 83:

    flos virginis,

    id. 62, 46:

    gremium,

    id. 65, 20:

    vultus,

    Ov. M. 4, 799:

    domus,

    Cat. 64, 385; Hor. C. 4, 5, 21 al.—
    b.
    Trop., of style, free from barbarisms, pure:

    Caius Caesar sermonis praeter alios suae aetatis castissimi,

    Gell. 19, 8, 3.—
    B.
    In a religious respect, pious, religious, holy, sacred, = pius:

    hac casti maneant in religione nepotes,

    Verg. A. 3, 409 Wagn.—

    So, Aeneas (for which elsewhere pius in Verg.),

    Hor. C. S. 42:

    sacerdotes,

    Verg. A. 6, 661:

    et sanctus princeps,

    Plin. Pan. 1, 3:

    ego qui castam contionem, sanctum campum defendo (in respect to the preceding: in Campo Martio, comitiis centuriatis auspicato in loco),

    Cic. Rab. Perd. 4, 11.—Of things: sacrae, religiosae castaeque res, Varr. ap. Non. p. 267, 8:

    haud satis castum donum deo,

    Cic. Leg. 2, 18, 45; cf.

    festa,

    Ov. Am. 3, 13, 3:

    taedae,

    Verg. A. 7, 71 Serv.:

    ara castis Vincta verbenis,

    Hor. C. 4, 11, 6:

    crines,

    Ov. M. 15, 675:

    laurus,

    Tib. 3, 4, 23:

    castior amnis (sc. Musarum),

    Stat. S. 4, 7, 12; cf.:

    castum flumen (on account of the nymphs),

    Claud. III. Cons. Stil. 260:

    luci,

    Hor. C. 1, 12, 59:

    nemus,

    Tac. G. 40:

    pura castaque mens,

    Plin. Pan. 3 fin.: casta mola genus sacrificii, quod Vestales virgines faciebant, Paul. ex Fest. p. 65 Müll.—As epith. ornans of poetry, since it is used in defence of the Deity: casta poesis, Varr. ap. Non. p. 267, 14 (it is erroneously explained by Non. by suavis, jucundus).—
    2.
    Hence, subst.: castum, i, n., a festival, or period of time consecrated to a god, during which strict continence was enjoined, Fest. p. 124, 25 Müll.:

    Isidis et Cybeles,

    Tert. Jejun. 16.—
    C.
    In respect to the property and rights of others, free from, abstinent, disinterested: manus, Varr. ap. Non. p. 267, 12:

    homo castus ac non cupidus,

    Cic. Sest. 43, 93:

    castissimus homo atque integerrimus,

    id. Fl. 28, 68.— Adv.: castē.
    A.
    (Acc. to I.) Purely, spotlessly, without stain, uprightly:

    agere aetatem suam,

    Plaut. Trin. 2, 4, 149:

    et integre vivere,

    Cic. Fin. 4, 23, 63; id. Imp. Pomp. 1, 2.—
    B.
    (Acc. to II. A.) Chastely, virtuously: caste se habere a servis, C. Gracch. ap. Gell. 15, 12, 3:

    tueri eloquentiam ut adultam virginem,

    Cic. Brut. 95, 330.—Of language, properly, correctly, classically:

    caste pureque linguā Latinā uti,

    Gell. 17, 2, 7.—
    2.
    (Acc. to II. B.) Piously, religiously:

    placare deos,

    Ov. P. 2, 1, 33; cf. Cic. N. D. 1, 2, 3; Suet. Aug. 6.— Comp., Liv. 10, 7, 5.— Sup., Cic. Fam. 14, 4, 1.
    2.
    castus, ūs (abl. heterocl. casto, Tert. Jejun. 16; Fest. s. v. minuitur, p. 154, 6 Müll.), m. [1. castus], ante- and post-class. for castimonia, an abstinence from sensual enjoyments on religious grounds, Naev. ap. Non. p. 197, 16; Varr. ib.; Gell. 10, 15, 1; Arn. 5, p. 167.

    Lewis & Short latin dictionary > castus

  • 8 cero

    cēro, āvi, ātum, 1, v. a. [cera], to cover, overlay, or smear with wax, to wax:

    dolia,

    Col. 12, 52, 15.—More freq. in part. pass.:

    cerata tabula,

    Plaut. As. 4, 1, 18: tabella, * Cic. Div. in Caecil. 7, 24; cf. Dig. 32, 52: pennae, * Hor. C. 4, 2, 2:

    taedae,

    Ov. H. 7, 23:

    rates,

    id. ib. 5, 42; cf.

    puppes,

    id. R. Am. 447.

    Lewis & Short latin dictionary > cero

  • 9 clarus

    clārus, a, um, adj. [kindr. with Germ. klar; Engl. clear; cf. clamo], clear, bright (opp. obscurus, caecus; very freq. in all periods, and in all kinds of composition).
    I.
    Lit.
    A.
    Relating to the sight, clear, bright, shining, brilliant, etc.
    (α).
    Absol.:

    luce clarā et candidā,

    Plaut. Am. 1, 3, 49:

    ut mulierum famam multorum oculis lux clara custodiat,

    open day, Cic. Leg. 2, 15, 37; cf.:

    frequentissimā celebritate et clarissimā luce laetari,

    id. Cael. 20, 47:

    lumen,

    Lucr. 3, 1:

    oculorum lumina,

    id. 4, 825; cf.:

    mundi lumina (i.e. sol et luna),

    Verg. G. 1, 5:

    oculi,

    Cato, R. R. 157, 10:

    incendia,

    Verg. A. 2, 569:

    lucerna,

    Hor. S. 2, 7, 48:

    scintillae ignis,

    Lucr. 6, 163:

    fulmina,

    id. 6, 84:

    vestis splendor,

    id. 2, 52:

    color,

    id. 5, 1258; cf.:

    color clarissimus,

    id. 2, 830:

    candor,

    id. 4, 232:

    loca,

    id. 5, 779 al.:

    caelum,

    Tac. A. 1, 28:

    nox,

    id. Agr. 12:

    pater omnipotens clarus intonat,

    in the clear sky, Verg. A. 7, 141 Serv.; cf. Cic. Arat. 4:

    sidus,

    Hor. C. 4, 8, 31:

    clarissimae gemmae,

    Cic. Verr. 2, 4, 27, § 62; cf.

    lapides,

    Hor. C. 4, 13, 14:

    vitrum,

    Ov. M. 4, 355:

    purpurarum sidere clarior usus,

    Hor. C. 3, 1, 42.—
    (β).
    With abl.:

    speculo,

    Plaut. Most. 3, 1, 112 dub.:

    argento clari delphines,

    Verg. A. 8, 673:

    rutilis squamis,

    id. G. 4, 93:

    ferrugine,

    id. A. 9, 582; cf. id. ib. 11, 772 Wagn.:

    auro gemmisque corona,

    Ov. M. 13, 704; 2, 2; 11, 359:

    albo Lucifer exit Clarus equo,

    id. ib. 15, 190:

    claraeque coruscis Fulguribus taedae,

    Lucr. 5, 295 al. —
    * 2.
    Poet., of the wind (cf.: albus, candidus, and in Gr. lampros anemos; v. Lidd. and Scott under lampros), making clear, i. e. bringing fair weather:

    aquilo,

    Verg. G. 1, 460 Forbig. ad loc.—
    B.
    Relating to the hearing, clear, loud, distinct:

    clarā voce vocare,

    Lucr. 4, 711; Cic. Clu. 48, 134; id. Caecin. 8, 22; Liv. 7, 31, 12; 42, 25, 12; Ov. M. 3, 703:

    lectio,

    Cels. 1, 2:

    clariore voce,

    Caes. B. G. 5, 30; cf. Cic. Tusc. 5, 7, 19:

    sonor,

    Lucr. 4, 567:

    clamor,

    Plaut. Poen. 5, 3, 27:

    plausus,

    id. As. Grex. 6:

    plangor,

    Ov. M. 4, 138:

    latratus,

    id. ib. 13, 806:

    ictus,

    id. ib. 2, 625:

    strepitus, Suet. Vit. Luc.: vox (opp. obtusa),

    Quint. 11, 3, 15; 9, 4, 136 Spald.:

    spiritus,

    id. 11, 3, 55; cf. id. 11, 3, 41 and 82:

    syllabae clariores,

    id. 8, 3, 16.—
    II.
    Trop.
    A.
    Clear, manifest, plain, evident, intelligible (syn.:

    planus, apertus, perspicuus, dilucidus, etc.): vide ut mi haec certa et clara attuleris,

    Ter. Hec. 5, 4, 1 Ruhnk.; cf.:

    omnia non properanti clara certaque erunt,

    Liv. 22, 39, 22:

    clara res est, quam dicturus sum, totā Siciliā celeberrima atque notissima,

    Cic. Verr. 2, 3, 25, § 61; 2, 5, 38, § 101; id. Tusc. 1, 32, 78:

    luce sunt clariora nobis tua consilia,

    id. Cat. 1, 3, 6:

    id quod est luce clarius,

    id. Tusc. 1, 37, 90:

    si ea, quae dixi, sole ipso inlustriora et clariora sunt,

    id. Fin. 1, 21, 71; id. Div. 1, 3, 6:

    caecis hoc satis clarum est,

    Quint. 12, 7, 9:

    lumen eloquentiae,

    id. 3, 8, 65; cf. id. 12, 10, 15; 11, 1, 75:

    in narrando (T. Livius) clarissimi candoris,

    id. 10, 1, 101 Spald. and Frotsch.:

    Massinissam regem post LXXXVI. annum generasse filium clarum est,

    Plin. 7, 14, 12, § 61:

    somno clarius,

    Ov. F. 3, 28:

    exempla,

    Tac. Or. 8; id. A. 4, 11:

    documenta,

    id. ib. 6, 22.—
    B.
    Brilliant, celebrated, renowned, illustrious, honorable, famous, glorious, etc. (cf.: illustris, insignis, eximius, egregius, praestans, nobilis; a favorite epithet, esp. in the sup., like fortissimus, designating the highest praise of the honor-loving Roman; hence, a standing title, at all times, of distinguished public characters, as consuls, proconsuls, pontifices, senators, etc.):

    nobilitas,

    Plaut. Rud. 4, 2, 28;

    opp. to obscurus,

    Lucr. 1, 639; so Quint. 5, 10, 26: clari viri atque magni, Cato ap. Cic. Planc. 27, 66; Cic. Sest. 69, 144:

    certe non tulit ullos haec civitas aut gloriā clariores, aut auctoritate graviores,

    Cic. de Or. 2, 37, 154:

    vir fortissimus et clarissimus,

    id. Verr. 1, 15, 44; cf. id. ib. 2, 5, 58, § 153; id. de Or. 1, 45, 198; id. Clu. 48, 134:

    exempla clara et inlustria,

    id. Div. 2, 3, 8:

    pugna clara et commemorabilis,

    Plaut. Ps. 1, 5, 111:

    pax clarior majorque quam bellum fuerat,

    Liv. 10, 37, 4:

    animus abunde pollens potensque et clarus,

    Sall. J. 1, 3; so,

    facundia clara pollensque,

    id. ib. 30, 4:

    clara et magnifica,

    id. ib. 4, 8:

    clari potentesque fieri,

    id. C. 38, 1:

    familia,

    Tac. A. 2, 37; 3, 76:

    majores,

    id. ib. 4, 61: pater si in Equestri gradu clarus, clarior vitricus, Plin. [p. 350] Ep. 2, 13, 4:

    clarissimi consules,

    id. ib. 7, 33, 8:

    generis clarissimus auctor,

    Ov. P. 2, 9, 19:

    clarissima civitas,

    Nep. Thras. 2, 1:

    apud Germanicos quoque (Titus),

    Tac. H. 2, 77:

    scriptores,

    id. A. 1, 1.—
    (β).
    With abl.:

    clariores gloriā,

    Cic. de Or. 2, 37, 154; v. supra:

    arte medicinae,

    Quint. 3, 6, 64:

    eloquendi suavitate,

    id. 10, 1, 83:

    sententiis,

    id. 10, 1, 90:

    Juppiter giganteo triumpho,

    Hor. C. 3, 1, 7:

    agendis causis,

    id. Ep. 1, 7, 47:

    Ajax toties servatis Achivis,

    id. S. 2, 3, 194:

    bello,

    Tac. Agr. 29; id. H. 3, 44:

    gens memoriā nominis,

    id. ib. 1, 67:

    Cluvius Rufus eloquentiā,

    id. ib. 4, 43.—
    (γ).
    With in:

    in arte tibiarum,

    Quint. 2, 3, 3; cf.:

    clarissimi in eā scientiā,

    Plin. 36, 5, 4, § 11:

    in litteris,

    Quint. 1, 6, 35:

    in agendo,

    id. 12, 10, 49:

    in foro,

    id. 10, 5, 14:

    in contionibus,

    id. 12, 2, 7; 12, 10, 49.—
    * (δ).
    With ex:

    ex doctrinā nobilis et clarus,

    Cic. Rab. Post. 9, 23.—
    (ε).
    With ob:

    ob obscuram linguam,

    Lucr. 1, 639:

    ob id factum,

    Hor. Ep. 2, 2, 32; cf.:

    urbs clara ob insignem munimento naturali locum,

    Liv. 24, 39, 8.—
    (ζ).
    With ab:

    Trojanoque a sanguine clarus Acestes,

    Verg. A. 1, 550.—
    (η).
    With gen.:

    artis ejus,

    Plin. 37, 1, 4, § 8.—
    2.
    As a title:

    clarissimus vir,

    Cic. Att. 15, 20, 2; cf. id. ib. 14, 11, 1:

    clarissimi consules,

    Plin. Ep. 7, 33, 8; cf. Dig. 49, 14, 18; Lampr. Elag. 4;

    Alex. Sev. 21 al.: permitto tibi vir clarissime Veiento (a senator), dicere,

    Plin. Ep. 9, 13, 19; so,

    ordo = senatorius,

    Vop. Aur. 18 fin.; cf. also Isid. Orig. 9, 4, 12.—
    b.
    Meton., of the wives of such distinguished public characters:

    clarissimae feminae,

    Dig. 1, 9, 8.—
    c.
    In a bad sense, notorious:

    minus clarum putavit fore quod de armario quam quod de sacrario esset ablatum,

    Cic. Verr. 2, 4, 12, § 27; 2, 1, 19, § 50; 2, 4, 12, § 29:

    ecquid hoc totā Siciliā clarius, ecquid indignius? etc.,

    id. ib. 2, 5, 7, §

    16: populus (sc. Campanus), luxuriā superbiāque clarus,

    Liv. 7, 31, 6.—Hence, adv.: clārē (freq. and class.).
    I.
    Lit.
    1.
    Of sight (acc. to I. A.), brightly, clearly:

    clare oculis video,

    Plaut. Mil. 3, 1, 35:

    clare fulgens caesaries,

    Cat. 66, 9:

    occidere,

    of a star, Col. 11, 2, 52.— Comp.:

    clarius micare,

    Plin. 10, 20, 22, § 43:

    nitere,

    Stat. S. 4, 1, 4. — Sup.:

    clarissime lucere,

    Vitr. 9, 4.—
    2.
    Of hearing (acc. to I. B.), clearly, distinctly, plainly, aloud:

    clare recitare,

    Plaut. Pers. 4, 3, 30: plaudite, id. Am. fin.; cf. id. Bacch. fin.:

    dic,

    Ter. And. 4, 4, 15 Ruhnk.:

    gemere,

    Cic. Att. 2, 20, 3:

    res clare enuntiare,

    Quint. 8, 3, 62:

    sonare,

    id. 11, 3, 55:

    exscreare,

    id. 11, 3, 160:

    maledicere,

    Suet. Vit. 14 et saep.:

    palam et clare,

    id. Claud. 3; cf. Mart. 7, 92, 5.— Comp.:

    clarius fabulari,

    Suet. Calig. 22.— Sup.:

    pisces clarissime audiunt,

    Plin. 10, 70, 89, § 193; Vitr. 5, 3.—
    II.
    Trop.
    1.
    Mentally (acc. to II. A.), distinctly, intelligibly, clearly:

    clare atque evidenter ostendere,

    Quint. 8, 3, 86; cf. id. 4, 1, 1:

    aliquid intellegere,

    Plin. 37, 2, 6, § 16. — Comp.: eo clarius id periculum apparet, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 14, 2; so,

    clarius intellegi,

    Quint. 2, 5, 7:

    clarius elucebit,

    id. 12, 1, 26:

    clarius ostendemus,

    id. 2, 17, 25 al. — Sup., Quint. 9, 1, 19.—
    2.
    Morally (acc. to II. B.), illustriously, honorably (very rare):

    clarius exsplendescebat,

    Nep. Att. 1, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > clarus

  • 10 coeo

    cŏ-ĕo, īvi or ii (e. g. coierunt, Caes. B. G. 6, 22:

    coiere,

    Lucr. 6, 452; Prop. 3 (4), 24, 18; Ov. M. 4, 83 al.:

    cŏĭisse,

    Verg. A. 12, 709:

    coisse,

    Prop. 3 (4), 15, 8; Ov. F. 6, 94; Quint. 5, 9, 5; 5, 11, 35;

    pedants preferred conire to coire,

    Quint. 1, 6, 17; cf. id. 1, 5, 69, and Lachm. ad Lucr. p. 137), ĭtum, īre, v. a. and n.
    I.
    To go or come together, to meet, assemble, collect together (so mostly poet. or in post-Aug. prose); constr. absol., with ad aliquem, ad or in locum, more rar. in loco:

    matronae ad Veturiam Volumniamque frequentes coëunt,

    Liv. 2, 40, 1:

    in porticum,

    Plin. Ep. 1, 5, 9:

    ad solitum locum,

    Ov. M. 4, 83:

    ad aliquem,

    Curt. 7, 2, 21: Pharsaliam, * Cat. 64, 37:

    quo (sc. in sedilia theatri) populus coibat,

    Hor. A. P. 207:

    in regiam,

    Curt. 6, 8, 17:

    in quem (locum) coibatur,

    Tac. A. 4, 69:

    apud aram ejus dei in cujus templo coiretur,

    Suet. Aug. 35:

    cum rege in insulā,

    Vell. 2, 101, 1:

    in foro,

    Just. 5, 7, 6:

    milia crabronum coeunt,

    Ov. F. 3, 753; id. H. 7, 123 Loers.:

    coivere amicis animis,

    Curt. 8, 12, 9; 10, 3, 6:

    agmina coibant,

    id. 10, 9, 15; Tac. A. 16, 5; id. H. 1, 27; 2, 52.—
    b.
    Poet.:

    vix memini nobis verba coisse decem,

    i. e. have passed between us, Prop. 3 (4), 15, 8.—
    B.
    Specif., to go or come together in a hostile manner, to encounter:

    inter se coiisse viros et cernere ferro,

    Verg. A. 12, 709; cf. id. G. 4, 73; Ov. M. 3, 236; Luc. 2, 225; Manil. 4, 83; Val. Fl. 5, 635; Stat. Th. 16, 408.—
    II.
    Pregn., to form a whole by coming together, to be united into a whole, to unite, combine (the usu. class. signif.); constr. absol., with cum, or dat.
    A.
    Lit.
    1.
    Of living beings:

    neque se conglobandi coëundique in unum datur spatium,

    Liv. 6, 3, 6; so Verg. A. 9, 801; 10, 410:

    ut vaga illa multitudo coiret in populos,

    Quint. 2, 16, 9:

    qui una coierunt,

    Caes. B. G. 6, 22:

    reliqui (milites) coëunt inter se,

    assemble, id. B. C. 1, 75; so Liv. 7, 37, 15:

    in formam justi exercitūs,

    Vell. 2, 61, 2:

    ut coëat par Jungaturque pari,

    Hor. Ep. 1, 5, 25.—
    b.
    Of the coition of the sexes (both of men and animals), to copulate, Lucr. 4, 1055; cf. Ov. M. 11, 744:

    cum alienā uxore,

    Quint. 7, 3, 10:

    coisse eam cum viro,

    id. 5, 9, 5:

    dominum cum ancillā,

    id. 5, 11, 35:

    cum hospitibus stupro,

    Curt. 5, 1, 37 al.:

    privigno,

    Ov. H. 4, 129:

    simul binis,

    Sen. Cons. ad Marc. 17, 5:

    sic et aves coëunt,

    Ov. M. 9, 733; 10, 324; id. A. A. 2, 615; Col. 6, 27, 3 sq.; Ov. F. 3, 193 al.; cf., of marriage, [p. 359]
    B.
    b.. infra.—
    2.
    Transf., of things: membra. Ov. M. 4, 377; cf. Quint. 11, 3, 96: ignes coire globum quasi in unum, roll together, as into a ball, etc., Lucr. 5, 665; cf. id. 2, 563:

    sanguenque creari Sanguinis inter se multis coëuntibu' guttis,

    out of many little drops running together, id. 1, 838; cf.:

    ut coëat lac,

    to curdle, Varr. R. R. 2, 11, 4; Col. 12, 20, 4:

    bitumen spissatur et in densitatem coit,

    thickens, Plin. 35, 15, 51, § 178; cf.:

    gelidus coit formidine sanguis,

    Verg. A. 3, 30:

    semina,

    Lucr. 3, 395; cf. id. 1, 770; 5, 190; 5, 425:

    tum digiti coëunt,

    Ov. M. 2, 670; Quint. 11, 3, 21:

    ut cornua tota coirent Efficerentque orbem,

    Ov. M. 7, 179; cf. Verg. A. 11, 860:

    palpebrae dormientis non coëunt,

    do not close, Cels. 2, 8:

    labris coëuntibus,

    Quint. 8, 3, 45 et saep.:

    perfectum quiddam fieri, cum omnia coierunt, necesse est,

    id. 11, 3, 9; 9, 1, 9; 2, 19, 2; cf. id. 1, 5, 67:

    quae littera cum quāque optime coëat,

    id. 9, 4, 91:

    ut placidis coëant immitia,

    Hor. A. P. 12.—Of wounds, to close:

    arteria incisa neque coit neque sanescit,

    Cels. 2, 10; cf.:

    potest os coire et vulnus sanescere,

    id. 8, 10; so Plin. 11, 39, 93, § 227; Prop. 3 (4), 24, 18; Ov. Tr. 4, 4, 41; 5, 2, 9; and poet.:

    an male sarta Gratia nequicquam coit et rescinditur?

    Hor. Ep. 1, 3, 32; Petr. 113, 8.—
    B.
    Trop., to unite for some object, in feeling, will, conclusions, etc., to join together, assimilate, combine, agree, ally one ' s self:

    Caesar cum eo coire per Arrium cogitat,

    Cic. Att. 1, 17, 11:

    cum hoc tu coire ausus es, ut... addiceres, etc.,

    id. Red. in Sen. 7, 16; id. Dom. 18, 47:

    principes, quitum unā coierunt, quantum visum est agri adtribuunt,

    Caes. B. G. 6, 22: heri aliquot adulescentuli coimus in Piraeo (Piraeum ap. Cic. Att. 7, 3, 10), Ter. Eun. 3, 4, 1 (consensimus ac pepigimus, Don.):

    duodecim adulescentuli coierunt ex his, qui exsilio erant multati, etc.,

    conspired together, Nep. Pelop. 2, 3; cf.:

    sed neque cum quoquam de eā re collocuturum neque coiturum: sic, ille consensionis globus hujus unius dissensione disjectus est,

    id. Att. 8, 4:

    patricii coiere et interregem creavere,

    Liv. 4, 7, 7:

    mos est regibus, quotiens in societatem coëant, implicare dextras, etc.,

    Tac. A. 12, 47; hence poet.:

    coëant in foedera dextrae,

    Verg. A. 11, 292; Tac. H. 3, 12:

    ad nullius non facinoris societatem coibant,

    Suet. Aug. 32; and, like this, with changed construction.—
    b.
    Esp. of the marriage contract ( poet. and in post-Aug. prose); cf.:

    taedae quoque jure coissent,

    Ov. M. 4, 60:

    conubio,

    Curt. 8, 1, 9:

    nuptiis,

    id. 9, 1, 26; Quint. 5, 11, 32:

    matrimonio,

    Dig. 24, 1, 27:

    in matrimonium,

    ib. 45, 1, 134; cf.:

    hac gener atque socer coëant mercede suorum,

    i. e. in the marriage of Æneas with Lavinia, Verg. A. 7, 317.—
    2.
    Act.: coire societatem ( cum aliquo or absol.), to enter into an alliance, to make a compact, form a league (with some one;

    several times in Cic.): utinam, Pompei, cum Caesare societatem aut numquam coisses aut numquam diremisses!

    Cic. Phil. 2, 10, 24; Nep. Con. 2, 2:

    societatem sceleris,

    Cic. Rosc. Am. 34, 96:

    de municipis fortunis,

    id. ib. 31, 87; Dig. 17, 2, 65, § 10:

    qui societatem in tempus coiit,

    ib. 17, 2, 65, § 6.—
    3.
    Pass.:

    ad eam rem societas coitur,

    Cic. Rosc. Am. 7, 20:

    ad coëundam societatem,

    id. Fam. 5, 19, 2; so Gell. 1, 9 fin.:

    si unius rei societas coita sit,

    Dig. 17, 2, 65 init.; cf. ib. 17, 2, 65, §§ 2, 9, 10, 15.

    Lewis & Short latin dictionary > coeo

  • 11 despicio

    dē-spĭcĭo, exi, ectum, 3 ( inf. perf. despexe, Plaut. Mil. 2, 6, 72), v. n. and a.
    I.
    To look down upon any thing (for syn. cf.: contemno, sperno, aspernor).
    A.
    Lit. (mestly poet.).
    (α).
    Neutr.: ad te per impluvium tuum, Plaut. Mil. 2, 6, 72; 2, 3, 16:

    de vertice montis in valles,

    Ov. M. 11, 504:

    a summo caelo in aequora,

    id. A. A. 2, 87:

    medios in agros,

    id. M. 1, 601:

    in vias,

    Hor. Od. 3, 7, 30 al. — Absol.:

    vultus suspicientis et despicientis,

    Plin. 35, 8, 34, § 56.— Pass. impers.:

    colles, qua despici poterat,

    Caes. B. G. 7, 36, 2; Liv. 44, 6; Amm. 19, 5.—
    (β).
    Act.:

    si quis Pacuviano invehens curru multas et varias gentis et urbis despicere et oculis conlustrare possit,

    Cic. Rep. 3, 9, 14:

    Juppiter aethere summo Despiciens mare velivolum terrasque jacentis, etc.,

    Verg. A. 1, 224 (v. Conington ad loc.); cf. Ov. M. 2, 178; id. F. 4, 569:

    e tumulis subjectam urbem,

    Sil. 12, 488:

    culmine cuncta,

    Luc. 5, 251:

    cavā montis convalle,

    Verg. G. 2, 187 (Forb. ad loc.):

    quos (populos) despicit Arctos,

    Luc. 1, 458.—(Acc. to Lachm. ad Lucr. vol. 2, p. 236, despicio with acc. always has the trop. force, to despise; and in all these passages should be read dispicere; and so Rib. in Verg., Munro ad Lucr. 4, 418; cf. dispicio.)—
    B.
    Trop. as v. act., to look down upon, to despise, disdain (class. and very freq. —syn.:

    contemnere, spernere): ut omnes despiciat, ut hominem prae se neminem putet,

    Cic. Rosc. Am. 46 fin.; cf. id. Fin. 3, 18 fin.; id. Rep. 1, 17:

    divitias (with contemnere honores),

    id. Lael. 23:

    suos,

    Caes. B. C. 3, 59, 3;

    ipsos,

    id. B. G. 1, 13, 5:

    legionem propter paucitatem,

    id. ib. 3, 2, 3; cf.

    copias,

    id. B. C. 3, 23; 87:

    paucitatem militum,

    id. ib. 3, 111; id. B. G. 6, 39 fin.:

    ullum laborem aut munus,

    to disdain, decline, shun, id. B. C. 3, 8 fin. et saep.:

    dum despicis omnes,

    Verg. E. 8, 32; Ov. M. 9, 438 et saep.—In part. perf.:

    homines despecti et contempti,

    Cic. Sest. 40, 87; cf.:

    huic despecto saluti fuit,

    Nep. Thras. 2, 2 (corresp. with contemptus and contemnentibus).—Partic. with the gen.:

    despiciens sui,

    Cic. de Or. 2, 89 extr.; and poet.:

    despectus taedae,

    Sil. 8, 54.—
    * II.
    To look away, not to regard, not to attend:

    simul atque ille despexerit,

    Cic. Rosc. Am. 8, 22.— Hence, P. a., dēspectus, a, um, contemptible, despicable:

    natura ejus,

    Tac. A. 13, 47: Euphrates, ingens modo, inde tenuis rivus, despectus emoritur, Mela, 3, 8, 5.— Comp.: improbos despectiores facere, Boëth. Cons. Phil. 3, pros. 4, p. 47 Obbar.

    Lewis & Short latin dictionary > despicio

  • 12 fido

    fīdo, fīsus sum (ante-class. form of the fut. fidebo, Nov. ap. Non. 509, 4), 3, v. n. [root in Sanscr. bandh, unite; Gr. peithô, persuade, peisma, cable; Lat. fidus, Deus Fidius, foedus; cf.: fascis, fascia; Curt. Gr. Etym. p. 262; but Fick refers fido to root bhidh; Goth. beidan; Engl. bide, to expect; Vergl. Wört. p. 380], to trust, confide, put confidence in, rely upon a person or thing (rare; in the verb. finit. mostly poet.; but class. in the part. praes. and P. a.).
    (α).
    With dat.:

    fidere nocti,

    Verg. A. 9, 378:

    fugae fidens,

    id. ib. 11, 351:

    pestilentiae fidens (with societate fretus),

    Liv. 8, 22, 7:

    taedae non bene fisa,

    Ov. M. 15, 827:

    qui sibi fidit,

    Hor. Ep. 1, 19, 22; id. S. 2, 2, 108:

    puer bene sibi fidens,

    Cic. Att. 6, 6, 4.—
    (β).
    With abl.: hac (Cynosurā) fidunt duce nocturnā Phoenices in alto, Cic. poët. N. D. 2, 41, 106; id. Ac. 2, 20, 66:

    arcu fisi Getae,

    Ov. P. 4, 9, 78:

    cursu,

    id. M. 7, 545:

    ope equinā,

    id. ib. 9, 125:

    pecuniā,

    Nep. Lys. 3 fin.:

    prudentiā consilioque fidens,

    Cic. Off. 1, 23, 81.—Doubtful, whether dat. or abl. (v. Zumpt, Gr. § 413; cf.

    confido): nec nitido fidit adultero,

    Hor. C. 3, 24, 20:

    pictis puppibus,

    id. ib. 1, 14, 15:

    (Jugurtham) Mario parum fidere,

    Sall. J. 112, 2:

    ingenio,

    Quint. 10, 7, 18; cf.:

    ingenio suo,

    Plin. Ep. 4, 13 fin.:

    suis rebus,

    Cic. Att. 10, 8, 2.—
    (γ).
    With inf.:

    fidis enim manare poëtica mella Te solum,

    Hor. Ep. 1, 19, 44; Sil. 1, 432:

    parum fidens pedibus contingere matrem,

    Luc. 4, 615:

    fisus cuncta sibi cessura pericula, Caesar,

    id. 5, 577.—
    (δ).
    Absol.: ubi fidentem fraudaveris, i. e. who trusts (you), Plaut. As. 3, 2, 15.—Hence, fīdens, entis, P.a. (lit., trusting to one's self, self-confident; hence), confident, courageous, bold:

    qui fortis est, idem est fidens, qui autem est fidens, is profecto non extimescit: discrepat enim a timendo confidere,

    Cic. Tusc. 3, 7, 14:

    fidenti animo gradietur ad mortem,

    id. ib. 1, 46, 110; cf.:

    tum Calchas haec est fidenti voce locutus, id. poët. Div. 2, 30, 64: fidens animi,

    Verg. A. 2, 61; Tac. A. 4, 59 fin.; so,

    fidens armorum,

    Luc. 9, 373.— Comp.:

    Romanus, fidentior,

    Amm. 16, 12 al. — Sup.: fidentissimo [p. 748] impetu acies motae, Amm. 27, 10, 12.— Adv.: fīdenter, confidently, fearlessly, boldly:

    timide fortasse signifer evellebat, quod fidenter infixerat,

    Cic. Div. 2, 31, 67:

    agere,

    id. Ac. 2, 8, 24:

    confirmare,

    id. de Or. 1, 56, 240; cf. id. N. D. 1, 8, 18.— Comp.:

    paulo vellem fidentius te illi respondisse,

    Cic. Att. 6, 1, 21.— Sup.:

    accedere fidentissime,

    Amm. 17, 1, 9; August. Ver. Rel. 3.

    Lewis & Short latin dictionary > fido

  • 13 flammicomans

    flammĭcŏmans, antis, adj. [flamma + como], having fiery hair, flaming:

    taedae,

    Juvenc. 25, 4, 202.

    Lewis & Short latin dictionary > flammicomans

  • 14 insisto

    in-sisto, stĭti, 3, v. n., to set foot upon, to stand, tread, or press upon; constr. mostly with dat., also with in and abl. or acc., or the simple acc. (class.).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.
    (α).
    With dat.:

    nec desunt villae quae secutae fluminis amoenitatem margini insistunt,

    Plin. Ep. 8, 8, 6:

    ut proximi jacentibus insisterent,

    stepped upon them, Caes. B. G. 2, 27:

    alternis pedibus,

    Quint. 11, 3, 128:

    volucres metuunt insistere ramis,

    Luc. 3, 407:

    vestigiis,

    Liv. 25, 33 fin.:

    huic (saxo) institerat frustra,

    Ov. F. 5, 150:

    plantis,

    Juv. 6, 96:

    clamoso circo,

    occupy a place in, id. 9, 144.—
    (β).
    With in and abl.:

    insistebat in manu Cereris dextra simulacrum Victoriae,

    Cic. Verr. 2, 4, 49, § 110:

    cingulus australis, in quo qui insistunt,

    id. Rep. 6, 20:

    in jugo,

    Caes. B. G. 4, 33:

    ipse non insistere in terra poterat,

    Curt. 7, 7, 6.—
    (γ).
    With in and acc.:

    in sinistrum pedem,

    Quint. 11, 3, 125; cf.:

    corvus repente super galeam insistit,

    lights, Gell. 9, 11, 7.—
    (δ).
    With the simple acc.:

    plantam,

    Plaut. Cas. 4, 4, 21:

    limen,

    to step upon, to tread the threshold, Verg. A. 6, 563:

    vestigia nuda sinistri pedis,

    id. ib. 7, 690:

    primis infans vestigia plantis,

    id. ib. 11, 574:

    cineres,

    Hor. Epod. 16, 11.—
    B.
    Esp.
    1.
    To enter on or pursue a way, path, or journey:

    cum semel institerunt vestigia certa viaï,

    Lucr. 1, 407:

    huc an illuc iter,

    Plaut. Cist. 4, 2, 11:

    omnes itinera insistant sua,

    id. Capt. 4, 2, 14:

    quam insistam viam,

    Ter. Eun. 2, 3, 3; id. Phorm. 1, 4, 14; Liv. 37, 7, 8.—
    2.
    In hostile sense, to follow, pursue, press on; with dat.:

    effusis hostibus,

    Liv. 26, 44, 4:

    fugientibus,

    id. 27, 13, 4:

    contenti non institere cedentibus,

    Curt. 8, 11, 18; Nep. Eum. 4.— Pass. impers.:

    ut fracto jam Maroboduo, usque in exitium insisteretur,

    Tac. A. 2, 62.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to follow, pursue.
    (α).
    With acc.:

    viam domandi,

    Verg. G. 3, 164:

    rationem pugnae,

    plan, Caes. B. G. 3, 14, 3.—
    (β).
    With dat.:

    vestigiis laudum suarum,

    Liv. 5, 30, 2:

    honoribus,

    Plin. Ep. 4, 8, 4.—
    B.
    Esp.
    1.
    To follow up, pursue an object or enterprise; to press vigorously, apply one ' s self to:

    in dolos,

    Plaut. Mil. 2, 4, 4:

    totus et mente et animo in bellum,

    Caes. B. G. 6, 5. — With acc.:

    hoc negotium,

    Plaut. Mil. 3, 3, 54:

    manus,

    Cic. de Or. 3, 45, 176.—With dat.:

    rebus magnis,

    Tib. 4, 1, 135:

    perdomandae Campaniae,

    Tac. H. 3, 77.—
    2.
    To set about, devote one's self to, to begin with zeal; with inf.: tribuni orare dictatorem insistunt, ut, etc., Liv. 8, 35, 2:

    Appium institit sequi,

    id. 25, 19, 8; 24, 26, 11; 24, 46, 1; cf.:

    postero die ad spolia legenda foedamque spectandam stragem insistunt,

    id. 22, 51, 5:

    flagitare senatus institit Coruntum, ut,

    Cic. Fam. 10, 16, 1. — Absol.:

    sic institit ore,

    i. e. began to speak, Verg. A. 12, 47; cf.:

    sic insistit secumque corde volutat,

    i. e. to reflect, think, id. ib. 4, 533.—
    3.
    To persevere, continue, persist in; with inf.:

    credere,

    Plaut. Capt. 3, 4, 53:

    tueri,

    Nep. Att. 11.—With dat.:

    sin crudelitati insisteret,

    Tac. A. 16, 25:

    spei,

    id. H. 2, 46:

    caedibus,

    id. A. 2, 21:

    studiis,

    to pursue diligently, Quint. 1, 12, 10:

    obsidioni,

    Curt. 7, 6, 23:

    curae rerum,

    Plin. 28, 1, 1, § 2:

    funeri,

    to set forward, id. 7, 52, 53, § 177. — Absol.:

    importune,

    to persist, Cic. Ac. 2, 25, 80; Tac. A. 4, 60.—
    4.
    To press upon, urge; with dat.:

    atriensibus ut supellectilem exponant,

    Col. 12, 3, 9:

    id bellum ipsis institit moenibus,

    was at, Liv. 2, 51, 2.— Absol.:

    dilataque tempora taedae Institerant,

    were at hand, Ov. M. 9, 769:

    institit quantum potuit ut illum ex eorum manibus liberaret,

    urged, insisted, Aug. in Psa. 63, 4. —
    III.
    To press upon, repress; and hence, to halt, pause, stop, stand still:

    stellarum motus insistunt,

    Cic. N. D. 2, 40, 103:

    ut non referat pedem, insistet certe,

    id. Phil. 12, 3, 8; Tac. A. 4, 60:

    quae cum dixisset paulumque institisset,

    Cic. Fin. 5, 25, 75; id. Or. 56, 187:

    saepe accidit, ut aut citius insistendum sit, aut longius procedendum,

    id. ib. 66, 221; so, to pause in thought, hesitate, doubt:

    ille in reliquis rebus non poterit eodem modo insistere?

    Cic. Ac. 2, 33, 107; 2, 29, 94.—
    B.
    To dwell upon, delay at, treat or consider at length:

    ut si singulis insistere velim, progredi iste non possit,

    Cic. Verr. 2, 3, 74, § 172:

    insistendum ei (arbori) paulum,

    Plin. 13, 16, 30, § 100:

    profuit adsidue vitiis insistere amicae,

    Ov. R. Am. 315.

    Lewis & Short latin dictionary > insisto

  • 15 minister

    mĭnister, tra, trum, adj. ( gen. plur. ministrūm, Stat. S. 3, 1, 86) [a double comp. in form, from minus and comp. ending -ter, Gr. ter-os; cf.: magister, sinister], that is at hand, that serves, ministers (as an adj. only poet. and later): lumina (i. e. oculi) propositi facta ministra tui, that further, promote; promotive, or in a subst. sense, Ov. H. 21, 114:

    minister Grex,

    Sil. 11, 274:

    ardor,

    Lucr. 5, 297:

    ministro baculo,

    with the aid of a staff, Ov. Ib. 261.—
    II.
    Subst.
    A.
    mĭnister, tri, m., an attendant, waiter, servant; also a priest's attendant or assistant; likewise an inferior officer, underofficial; hence, transf., an aider in a good or bad sense, a furtherer, promoter, helper, an abettor, accomplice:

    centum aliae (famulae), totidemque pares aetate ministri,

    Verg. A. 1, 705:

    Phrygius,

    the cup-bearer Ganymede, Val. Fl. 5, 691; Mart. 12, 15, 7:

    Falerni,

    a cup -bearer, Cat. 27, 1:

    ministri publici Martis,

    Cic. Clu. 15, 43:

    hostia Inter cunctantes cecidit moribunda ministros,

    Verg. G. 3, 488:

    ministri imperii tui,

    inferior officers, under-officials, Cic. Q. Fr 1, 1, 3:

    regni,

    an assistant in the regal government, a minister, Just. 16, 1, 3:

    infimi homines ministros se praebent in judiciis oratoribus,

    i. e. inform the orators what the law is, Cic. de Or 1, 45, 146:

    legum,

    a minister, administrator, id. Clu. 53, 198:

    sermonum,

    a mediator, negotiator, Tac. H. 2, 99:

    consiliorum suorum,

    Vell. 2, 129, 3:

    Tiberius Alexander... minister bello datus,

    Tac. A. 15, 28:

    ministri ac servi seditionum,

    Cic. Fam. 1, 9, 13:

    ministri ac satellites cupiditatum,

    id. Verr 2, 3, 8, § 21; so,

    furoris alieni,

    agents, instruments, Lact. 5, 11:

    libidinis, Cic Lael. 10, 35: socii scelerum atque ministri,

    Lucr. 3, 61:

    Calchante ministro,

    with the help of Calchas, Verg. A. 2, 100:

    ministrum esse in maleficio,

    Cic. Clu. 22, 60:

    minister fulminis ales,

    i. e. the eagle, Hor. C. 4, 4, 1:

    calidae gelidaeque (aquae) minister,

    one who serves, Juv. 5, 63:

    me nemo ministro fur erit,

    by my aid, id. 3, 46.—Esp. (eccl. Lat.), a minister of religion, a preacher of Christ:

    ut sim minister Christi,

    Vulg. Rom. 15, 16; id. Eph. 3, 7:

    fidelis,

    id. ib. 6, 21:

    Dei,

    id. 2 Cor. 6, 4:

    optimus,

    Aug. Conf. 10, 26.—Of inanimate things:

    sit anulus tuus non minister alienae voluntatis,

    Cic. Q. Fr 1, 1, 4:

    taedae, ardore ministro, suppeditant novum lumen,

    Lucr. 5, 297.—
    B.
    mĭnistra, ae, f., a female attendant, maid-servant; a female assistant or minister, at religious worship (class. only in the trop. signif.).
    1.
    Lit.:

    una ministrarum,

    Ov. M. 9, 90; 306; 14, 705:

    accipiat missas apta ministra notas,

    Ov. A. A. 3, 470:

    ara deae certe tremuit, pariente ministrā,

    i. e. the Vestal Sylvia, id. F. 3, 47.—Also among Christians:

    ancillae, quae ministrae dicebantur,

    i. e. deaconesses, Plin. Ep. 10, 97, 8.—
    2.
    Trop., a servant, handmaid; in a bad sense, an aider, accessory, abettor:

    ministra et famula corporis res familiaris,

    Cic. Tusc. 1, 31, 75:

    voluptatum satellites et ministrae,

    id. Fin. 2, 12, 37:

    Camilla delegit pacisque bonas bellique ministras,

    Verg. A. 11, 658.

    Lewis & Short latin dictionary > minister

  • 16 oblivium

    oblīvĭum, ii, n. [obliviscor], forgetfulness, oblivion ( poet. and once in Tac. for oblivio; usually in the plur.):

    oblivia rerum,

    Lucr. 3, 828; so id. 3, 1066; 6, 1213:

    longa oblivia potant,

    Verg. A. 6, 715:

    ducere sollicitae jucunda oblivia vitae,

    Hor. S. 2, 6, 62:

    taedae,

    Sil. 2, 628:

    agere oblivia laudis,

    to forget, Ov. M. 12, 539:

    suci, qui patriae faciant oblivia,

    id. P. 4, 10, 19.— In sing.. sententiam oblivio transmittere, Tac. H. 4, 9, Ambros. Apol. Dav. 31, 16.

    Lewis & Short latin dictionary > oblivium

  • 17 pingue

    pinguis, e, adj. [root pag-, pak-, of pango, q. v.; cf. Gr. pachus, stout], = piôn, fat (opp. macer; syn.: opimus, obesus).
    I.
    Lit.:

    pingues Thebani,

    Cic. Fat. 4, 7:

    pingui tentus omaso Furius,

    Hor. S. 2, 5, 40:

    me pinguem et nitidum bene curatā cute vises,

    id. Ep. 1, 4, 15:

    Lateranus,

    Juv. 8, 147:

    pinguem facere gallinam,

    Col. 8, 7:

    pinguior agnus,

    Plaut. Aul. 2, 5, 5:

    pinguissimus haedulus,

    Juv. 11, 65: merum, rich, oily wine (= plenum), Hor. S. 2, 4, 65.— Subst.: pingue, is, n., fat, grease, Plin. 11, 37, 85, § 212; Verg. G. 3, 124:

    taurorum, leonum ac pantherarum pinguia,

    Plin. 28, 9, 38, § 144:

    comedite pinguia,

    Vulg. 2 Esd. 8, 10.—
    B.
    Transf.
    1.
    Pass., fat, rich, fertile; also, plump, in good condition:

    ager,

    Col. 1, 4; Plin. 17, 4, 3, § 25; cf.:

    sanguine pinguior Campus,

    Hor. C. 2, 1, 29:

    sulcus,

    i. e. drawn in a rich soil, Luc. 6, 382:

    fimus,

    Verg. G. 1, 80:

    hortus,

    id. ib. 4, 118:

    stabula, of beehives,

    rich, full of honey, id. ib. 4, 14:

    arae,

    id. A. 4, 62:

    ficus,

    plump, juicy, Hor. S. 2, 8, 88; cf.

    saliva,

    Sen. Ira, 3, 38, 2: flamma, of incense;

    tura pingues facientia flammas,

    Ov. Tr. 5, 5, 11:

    corpora suco pinguis olivae Splendescunt,

    id. M. 10, 176:

    pingues taedae,

    full of pitch, Lucr. 3, 681:

    pingues arae,

    full of fat and blood, Verg. A. 4, 62:

    coma,

    anointed, Mart. 2, 29, 5 (different from Suet. Ner. 20; v. infra 3):

    mensa,

    rich, luxurious, Cat. 62, 3; cf.:

    incusa pingui auro dona,

    Pers. 2, 52. —Of color, dull, faint, Plin. 37, 8, 37, § 115. — Act., that makes fat; hence, meton., fertilizing:

    pingui flumine Nilus,

    Verg. A. 9, 31.—
    2.
    Bedaubed, besmeared:

    pinguia crura luto,

    Juv. 3, 247:

    virga,

    limed twigs, Mart. 9, 55, 4.—
    3.
    Thick, dense:

    caelum pingue et concretum (opp. caelum tenue et purum),

    Cic. Div. 1, 57, 130:

    folia pinguissima,

    Plin. 21, 9, 29, § 53:

    toga,

    Suet. Aug. 82:

    lacernae,

    Juv. 9, 28:

    pinguissima coma,

    very thick, luxuriant hair, Suet. Ner. 20.—
    4.
    Of taste, dull, insipid, not sharp, not pungent:

    sapor,

    Plin. 15, 27, 32, § 106; id. 15, 28, 33, § 109.—
    II.
    Trop.
    A.
    Of the mind, dull, gross, heavy, stupid, doltish:

    Cordubae natis poëtis pingue quiddam sonantibus et peregrinum,

    Cic. Arch. 10, 26:

    pingue videbatur et sibi contrarium,

    id. Ac. 2, 34, 109:

    nec prave factis decorari versibus opto, Ne rubeam pingui donatus munere,

    Hor. Ep. 2, 1, 267:

    pingue sed ingenium mansit,

    Ov. M. 11, 148:

    insubidius nescio quid facies et pinguius,

    Gell. 13, 21 (20), 4: pinguis Minerva, v. Minerva.—
    B.
    Siout, bold, strong:

    verba,

    Quint. 12, 10, 35:

    facundia,

    Gell. 17, 10, 8.—
    C.
    Calm, quiet, comfortable, easy ( poet. and in post-Aug. prose):

    et pingui membra quiete levat,

    Ov. R. Am. 206; id. Am. 1, 13, 7:

    amor,

    id. ib. 2, 19, 25:

    secessus,

    Plin. Ep. 1, 3, 3:

    mollem in posterum et pinguem destinare vitam,

    id. ib. 7, 26, 3:

    pinguius otium,

    id. ib. 5, 6, 45.—
    D.
    Sleek, spruce, trim, = nitidus:

    pexus pinguisque doctor,

    Quint. 1, 5, 14 Spald.— Hence, adv.: pinguĭter.
    1.
    Lit., fatly, with fatness, Col. 2, 2.—
    2.
    Transf., abundantly, liberally:

    pinguius succurrere,

    Dig. 44, 2, 14.—
    3.
    Trop., dully, stupidly:

    pinguius aliquid accipere,

    Dig. 42, 1, 49.

    Lewis & Short latin dictionary > pingue

  • 18 pinguis

    pinguis, e, adj. [root pag-, pak-, of pango, q. v.; cf. Gr. pachus, stout], = piôn, fat (opp. macer; syn.: opimus, obesus).
    I.
    Lit.:

    pingues Thebani,

    Cic. Fat. 4, 7:

    pingui tentus omaso Furius,

    Hor. S. 2, 5, 40:

    me pinguem et nitidum bene curatā cute vises,

    id. Ep. 1, 4, 15:

    Lateranus,

    Juv. 8, 147:

    pinguem facere gallinam,

    Col. 8, 7:

    pinguior agnus,

    Plaut. Aul. 2, 5, 5:

    pinguissimus haedulus,

    Juv. 11, 65: merum, rich, oily wine (= plenum), Hor. S. 2, 4, 65.— Subst.: pingue, is, n., fat, grease, Plin. 11, 37, 85, § 212; Verg. G. 3, 124:

    taurorum, leonum ac pantherarum pinguia,

    Plin. 28, 9, 38, § 144:

    comedite pinguia,

    Vulg. 2 Esd. 8, 10.—
    B.
    Transf.
    1.
    Pass., fat, rich, fertile; also, plump, in good condition:

    ager,

    Col. 1, 4; Plin. 17, 4, 3, § 25; cf.:

    sanguine pinguior Campus,

    Hor. C. 2, 1, 29:

    sulcus,

    i. e. drawn in a rich soil, Luc. 6, 382:

    fimus,

    Verg. G. 1, 80:

    hortus,

    id. ib. 4, 118:

    stabula, of beehives,

    rich, full of honey, id. ib. 4, 14:

    arae,

    id. A. 4, 62:

    ficus,

    plump, juicy, Hor. S. 2, 8, 88; cf.

    saliva,

    Sen. Ira, 3, 38, 2: flamma, of incense;

    tura pingues facientia flammas,

    Ov. Tr. 5, 5, 11:

    corpora suco pinguis olivae Splendescunt,

    id. M. 10, 176:

    pingues taedae,

    full of pitch, Lucr. 3, 681:

    pingues arae,

    full of fat and blood, Verg. A. 4, 62:

    coma,

    anointed, Mart. 2, 29, 5 (different from Suet. Ner. 20; v. infra 3):

    mensa,

    rich, luxurious, Cat. 62, 3; cf.:

    incusa pingui auro dona,

    Pers. 2, 52. —Of color, dull, faint, Plin. 37, 8, 37, § 115. — Act., that makes fat; hence, meton., fertilizing:

    pingui flumine Nilus,

    Verg. A. 9, 31.—
    2.
    Bedaubed, besmeared:

    pinguia crura luto,

    Juv. 3, 247:

    virga,

    limed twigs, Mart. 9, 55, 4.—
    3.
    Thick, dense:

    caelum pingue et concretum (opp. caelum tenue et purum),

    Cic. Div. 1, 57, 130:

    folia pinguissima,

    Plin. 21, 9, 29, § 53:

    toga,

    Suet. Aug. 82:

    lacernae,

    Juv. 9, 28:

    pinguissima coma,

    very thick, luxuriant hair, Suet. Ner. 20.—
    4.
    Of taste, dull, insipid, not sharp, not pungent:

    sapor,

    Plin. 15, 27, 32, § 106; id. 15, 28, 33, § 109.—
    II.
    Trop.
    A.
    Of the mind, dull, gross, heavy, stupid, doltish:

    Cordubae natis poëtis pingue quiddam sonantibus et peregrinum,

    Cic. Arch. 10, 26:

    pingue videbatur et sibi contrarium,

    id. Ac. 2, 34, 109:

    nec prave factis decorari versibus opto, Ne rubeam pingui donatus munere,

    Hor. Ep. 2, 1, 267:

    pingue sed ingenium mansit,

    Ov. M. 11, 148:

    insubidius nescio quid facies et pinguius,

    Gell. 13, 21 (20), 4: pinguis Minerva, v. Minerva.—
    B.
    Siout, bold, strong:

    verba,

    Quint. 12, 10, 35:

    facundia,

    Gell. 17, 10, 8.—
    C.
    Calm, quiet, comfortable, easy ( poet. and in post-Aug. prose):

    et pingui membra quiete levat,

    Ov. R. Am. 206; id. Am. 1, 13, 7:

    amor,

    id. ib. 2, 19, 25:

    secessus,

    Plin. Ep. 1, 3, 3:

    mollem in posterum et pinguem destinare vitam,

    id. ib. 7, 26, 3:

    pinguius otium,

    id. ib. 5, 6, 45.—
    D.
    Sleek, spruce, trim, = nitidus:

    pexus pinguisque doctor,

    Quint. 1, 5, 14 Spald.— Hence, adv.: pinguĭter.
    1.
    Lit., fatly, with fatness, Col. 2, 2.—
    2.
    Transf., abundantly, liberally:

    pinguius succurrere,

    Dig. 44, 2, 14.—
    3.
    Trop., dully, stupidly:

    pinguius aliquid accipere,

    Dig. 42, 1, 49.

    Lewis & Short latin dictionary > pinguis

  • 19 pinguiter

    pinguis, e, adj. [root pag-, pak-, of pango, q. v.; cf. Gr. pachus, stout], = piôn, fat (opp. macer; syn.: opimus, obesus).
    I.
    Lit.:

    pingues Thebani,

    Cic. Fat. 4, 7:

    pingui tentus omaso Furius,

    Hor. S. 2, 5, 40:

    me pinguem et nitidum bene curatā cute vises,

    id. Ep. 1, 4, 15:

    Lateranus,

    Juv. 8, 147:

    pinguem facere gallinam,

    Col. 8, 7:

    pinguior agnus,

    Plaut. Aul. 2, 5, 5:

    pinguissimus haedulus,

    Juv. 11, 65: merum, rich, oily wine (= plenum), Hor. S. 2, 4, 65.— Subst.: pingue, is, n., fat, grease, Plin. 11, 37, 85, § 212; Verg. G. 3, 124:

    taurorum, leonum ac pantherarum pinguia,

    Plin. 28, 9, 38, § 144:

    comedite pinguia,

    Vulg. 2 Esd. 8, 10.—
    B.
    Transf.
    1.
    Pass., fat, rich, fertile; also, plump, in good condition:

    ager,

    Col. 1, 4; Plin. 17, 4, 3, § 25; cf.:

    sanguine pinguior Campus,

    Hor. C. 2, 1, 29:

    sulcus,

    i. e. drawn in a rich soil, Luc. 6, 382:

    fimus,

    Verg. G. 1, 80:

    hortus,

    id. ib. 4, 118:

    stabula, of beehives,

    rich, full of honey, id. ib. 4, 14:

    arae,

    id. A. 4, 62:

    ficus,

    plump, juicy, Hor. S. 2, 8, 88; cf.

    saliva,

    Sen. Ira, 3, 38, 2: flamma, of incense;

    tura pingues facientia flammas,

    Ov. Tr. 5, 5, 11:

    corpora suco pinguis olivae Splendescunt,

    id. M. 10, 176:

    pingues taedae,

    full of pitch, Lucr. 3, 681:

    pingues arae,

    full of fat and blood, Verg. A. 4, 62:

    coma,

    anointed, Mart. 2, 29, 5 (different from Suet. Ner. 20; v. infra 3):

    mensa,

    rich, luxurious, Cat. 62, 3; cf.:

    incusa pingui auro dona,

    Pers. 2, 52. —Of color, dull, faint, Plin. 37, 8, 37, § 115. — Act., that makes fat; hence, meton., fertilizing:

    pingui flumine Nilus,

    Verg. A. 9, 31.—
    2.
    Bedaubed, besmeared:

    pinguia crura luto,

    Juv. 3, 247:

    virga,

    limed twigs, Mart. 9, 55, 4.—
    3.
    Thick, dense:

    caelum pingue et concretum (opp. caelum tenue et purum),

    Cic. Div. 1, 57, 130:

    folia pinguissima,

    Plin. 21, 9, 29, § 53:

    toga,

    Suet. Aug. 82:

    lacernae,

    Juv. 9, 28:

    pinguissima coma,

    very thick, luxuriant hair, Suet. Ner. 20.—
    4.
    Of taste, dull, insipid, not sharp, not pungent:

    sapor,

    Plin. 15, 27, 32, § 106; id. 15, 28, 33, § 109.—
    II.
    Trop.
    A.
    Of the mind, dull, gross, heavy, stupid, doltish:

    Cordubae natis poëtis pingue quiddam sonantibus et peregrinum,

    Cic. Arch. 10, 26:

    pingue videbatur et sibi contrarium,

    id. Ac. 2, 34, 109:

    nec prave factis decorari versibus opto, Ne rubeam pingui donatus munere,

    Hor. Ep. 2, 1, 267:

    pingue sed ingenium mansit,

    Ov. M. 11, 148:

    insubidius nescio quid facies et pinguius,

    Gell. 13, 21 (20), 4: pinguis Minerva, v. Minerva.—
    B.
    Siout, bold, strong:

    verba,

    Quint. 12, 10, 35:

    facundia,

    Gell. 17, 10, 8.—
    C.
    Calm, quiet, comfortable, easy ( poet. and in post-Aug. prose):

    et pingui membra quiete levat,

    Ov. R. Am. 206; id. Am. 1, 13, 7:

    amor,

    id. ib. 2, 19, 25:

    secessus,

    Plin. Ep. 1, 3, 3:

    mollem in posterum et pinguem destinare vitam,

    id. ib. 7, 26, 3:

    pinguius otium,

    id. ib. 5, 6, 45.—
    D.
    Sleek, spruce, trim, = nitidus:

    pexus pinguisque doctor,

    Quint. 1, 5, 14 Spald.— Hence, adv.: pinguĭter.
    1.
    Lit., fatly, with fatness, Col. 2, 2.—
    2.
    Transf., abundantly, liberally:

    pinguius succurrere,

    Dig. 44, 2, 14.—
    3.
    Trop., dully, stupidly:

    pinguius aliquid accipere,

    Dig. 42, 1, 49.

    Lewis & Short latin dictionary > pinguiter

См. также в других словарях:

  • TAEDA — an quasi δετὴ, quod esset fax in fasciculum colligata, an ex δᾶς δᾷδος etc. frequenti in usu priscis fuit, unde inter servos, non solum ad Lychnum, ad funale, ad laternam Lampadophorique, sed et Taedigeri fuêre: Inprimis in Sacris Nuptiis et… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Kim Inmun — Infobox Korean name hangul=김인문 hanja=金仁問 rr=Gim Inmun mr=Kim InmunKim Inmun (629 694) was a noted aristocrat, scholar, and official of the ancient Korean kingdom of Silla. He was the son of Muyeol and the younger brother of Munmu, the twenty… …   Wikipedia

  • Leisring — Volckmar Leisring, in den Quellen auch Volkmar bzw. Leissringk oder Leisringius (* um 1588 in Gebstedt; † 1637 in Buchfart) war ein deutscher Kantor, Komponist und evangelischer Pfarrer. Inhaltsverzeichnis 1 Biographie 2 Veröffentlichungen 3… …   Deutsch Wikipedia

  • Volckmar Leisring — Volckmar Leisring, in den Quellen auch Volkmar bzw. Leissringk oder Leisringius (* um 1588 in Gebstedt; † 1637 in Buchfart) war ein deutscher Kantor, Komponist und evangelischer Pfarrer. Inhaltsverzeichnis 1 Biographie 2 Veröffentlichungen 3… …   Deutsch Wikipedia

  • Neodiprion — Neodiprion …   Wikipédia en Français

  • Fulīgo [1] — Fulīgo (lat.), Ruß F. splendens, Glanzruß. F. taedae, Kienruß etc. Fuligĭnis tinctura, s. Rußtinctur. Fuliginös, schwärzlich braun, beraucht …   Pierer's Universal-Lexikon

  • Hochzeit [1] — Hochzeit, 1) eigentlich jede festliche Lustbarkeit, namentlich mit Ritterspielen; bes. 2) das Fest, welches bei Schließung der Ehe (s.d.) begangen wird. Die Feierlichkeiten u. Gebräuche dabei sind bei verschiedenen Völkern u. zu verschiedenen… …   Pierer's Universal-Lexikon

  • Dioryctria — Scientific classification Kingdom: Animalia Phylum: Arthropoda Class: Insecta …   Wikipedia

  • Neodiprion — Neodiprion …   Wikipédia en Français

  • Waudo-kuyŏk — L arrondissement (ou canton) de Waudo (와우도구역 ; 臥牛島區域) est l un des deux arrondissements (ou cantons) qui constituent la ville nord coréenne de Namp o (l autre étant Hanggu). Divisions administratives L arrondissement (ou canton) de Waudo est …   Wikipédia en Français

  • ADULTERIUM — primus inter Gentiles poenâ affecisse legitur Hiectus Argivus, apud Alexandr. Genial. dier. l. 4. c. 1.quem alii Hiettum vocant, vide Paufan. Boeot. Aegyptii Adulteros mille plagis caesos castrârunt, Laur. Rhodomannus in Diodori Sic. l. 2. c. 3.… …   Hofmann J. Lexicon universale

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»